Mae’r farchnad swyddi ôl-PhD yn heriol ac yn gwbl ddigalon. Erbyn i mi orffen fy PhD, roeddwn wedi colli hyder ynof fy hun ac yn fy ymchwil. Roeddwn i wedi treulio’r ychydig fisoedd diwethaf yn ceisio am nifer mawr o swyddi ôl-ddoethurol, weithiau’n cyrraedd cyfweliad ond byth yn cael y swydd. O ganlyniad, bu bron i mi beidio â gwneud cais am y gymrodoriaeth ôl-ddoethurol ESRC. Roeddwn i’n gwybod fy mod i eisiau gwneud mwy gyda fy PhD a rhannu fy nghanfyddiadau, ond roeddwn i’n teimlo nad oedd gen i unrhyw obaith o lwyddo. Dim ond oherwydd cefais adborth calonogol gan gydweithwyr am fy nhraethawd ymchwil y penderfynais wneud cais yn y diwedd.

Fe wnaeth y broses ymgeisio fy ngalluogi i ystyried â phwy roeddwn i eisiau rhannu fy nghanfyddiadau, sut i wneud hynny, a sut y gallwn ddefnyddio’r cyfle i ddatblygu fy ngyrfa. Roeddwn wrth fy modd o ddarganfod fy mod wedi bod yn llwyddiannus, ond hefyd yn nerfus ynghylch gallu creu’r effaith yr oeddwn wedi’i chynllunio. Nid yw’n syndod bod fy nghynlluniau cymrodoriaeth wedi newid oherwydd Covid. Er na lwyddais i wneud ymchwil ychwanegol dramor, rhoddodd hyn fwy o amser i mi greu effaith a gweithio ar brosiectau cydweithredol.

Aeth fy mhrofiad cymrodoriaeth yn well nag y gallwn fod wedi dychmygu. Llwyddais i rannu fy ymchwil ag ystod eang o arweinwyr diwydiant, llunwyr polisi a chymunedau ynghyd â datblygu cydweithrediadau newydd. Rwyf hefyd yn ffodus iawn bod fy mhrofiad wedi gorffen gyda finnau’n sicrhau swydd ddarlithio barhaol. Daeth llawer o’m llwyddiant eleni trwy brofi a methu, felly roeddwn i’n meddwl y byddai’n ddefnyddiol i ymgeiswyr a chymrodyr yn y dyfodol pe bawn i’n rhannu rhai awgrymiadau ar yr hyn a weithiodd yn dda i mi.

1. Ystyriwch sut i rannu’ch ymchwil â gwahanol gynulleidfaoedd

Gall rhai cynulleidfaoedd fod yn anodd iawn eu cyrraedd, yn enwedig diwydiant a llunwyr polisi. Roedd yn ddefnyddiol treulio amser yn ystyried y ffordd orau o gyfathrebu â phob grŵp. Ar gyfer diwydiant, nodais gynhadledd ddiwydiant ryngwladol a oedd yn gysylltiedig â’m pwnc ymchwil ac ysgrifennais at y trefnwyr gan esbonio gwerth posibl fy nghanfyddiadau. Yn y gynhadledd rhannais ffeithluniau a oedd yn crynhoi’r argymhellion allweddol o’m cyflwyniad. Ar gyfer llunwyr polisi, mae nodiadau briffio cryno a chyflwyniadau wedi gweithio’n dda. Yn y cyfamser, i’r cyhoedd ceisiais greu ffyrdd deniadol o symleiddio fy ymchwil, megis fideos a chrynodebau gweledol. Mae’r gymrodoriaeth yn caniatáu’r amser i roi cynnig ar wahanol ddulliau a gweld beth sy’n gweithio’n dda.

2. Rhoi cynllun ar waith, ond byddwch yn barod i’w addasu

Bydd rhoi cynllun manwl a chyraeddadwy ar waith yn eich helpu i sicrhau’r cyllid. Bydd hefyd yn helpu i sicrhau eich bod yn aros ar y trywydd iawn o ran yr ystod o weithgareddau rydych chi’n gobeithio eu cyflawni. Fodd bynnag, mae rhai o’m llwyddiannau mwyaf eleni wedi dod o achub ar gyfleoedd na allwn fod wedi’u rhagweld. Arweiniodd rhannu fy nghanfyddiadau mewn gwahanol allbynnau, yn enwedig cyflwyniadau diwydiant, at amrywiaeth o geisiadau dilynol gan gynnwys cynghori llunwyr polisi’r llywodraeth a siarad mewn digwyddiad panel ar-lein. Roedd derbyn y ceisiadau hyn (hyd yn oed pan roeddent yn fy ngorfodi i adael fy nghynefin) yn fy ngalluogi i gael mwy o effaith a chyrraedd cynulleidfaoedd newydd.

3. Datblygu eich presenoldeb ar-lein

Efallai bod hyn yn swnio fel awgrym amlwg, ond fe wnaeth datblygu fy mhresenoldeb ar-lein fy helpu yn fawr. Ar ddechrau’r gymrodoriaeth gofynnais i’r brifysgol sefydlu tudalen brosiect ar gyfer fy ymchwil. Yna, roeddwn i’n diweddaru’r dudalen yn rheolaidd gyda dolenni a lawrlwythiadau o’m hallbynnau wrth iddynt gael eu cyhoeddi. Roedd hyn yn darparu adnodd defnyddiol i’w rannu â rhanddeiliaid ac i gyfeirio ato mewn ceisiadau am swyddi. Hefyd, datblygais fy nhudalen blog ar-lein, ysgrifennais flogiau ar gyfer allbynnau eraill a churadu fy ffrwd Twitter i ganolbwyntio ar rannu fy ymchwil.

4. Nodi a mynd i’r afael â’ch bylchau sgiliau

Mae’r gymrodoriaeth yn rhoi cyfle perffaith i nodi a datblygu’r sgiliau sydd eu hangen i’ch gwneud chi’n fwy cystadleuol ar y farchnad swyddi. Nid oeddwn wedi bwriadu gwneud unrhyw ddysgu eleni. Fodd bynnag, sylweddolais fod agweddau ar brofiad addysgu yr oedd angen i mi eu datblygu, yn enwedig goruchwyliaeth traethodau hir. Gan amlaf, bydd y brifysgol yn hapus i’ch cefnogi chi i ymgymryd â gweithgareddau addysgu gan fod hyn hefyd o fudd iddyn nhw. Hefyd, manteisiwch i’r eithaf ar y cyfleoedd hyfforddi yn y brifysgol. Cefais fy synnu gan yr ystod o gyrsiau a gynigir ac mae cael yr amser i ymgymryd â hyfforddiant ychwanegol ar gyfer ymgeisio am grantiau, arweinyddiaeth a chreu effaith wedi bod yn fuddiol iawn.

5. Meithrin cydweithrediadau

Nid oeddwn wedi bwriadu cydweithredu. Roedd fy PhD wedi bod yn brosiect unigol ac ychydig iawn o brofiad oedd gennyf o gydweithrediadau academaidd. Fodd bynnag, rhan anfwriadol o’r profiad hwn sydd wedi bod yn hynod fuddiol fu cydweithredu â dau gymrawd ôl-ddoethurol ESRC arall. Dechreuodd ein cydweithrediad o ganlyniad i drafod y diddordebau sydd gennym yn gyffredin a phenderfynu trefnu digwyddiad effaith ac ymgysylltu. Mae hyn wedi arwain at gydysgrifennu pennod llyfr a chynllunio prosiect tymor hwy y byddwn yn ei ddatblygu ar ôl y gymrodoriaeth. Os, fel fi, nad ydych chi’n hyderus o ran sut i ffurfio cydweithrediad, dechreuwch trwy drafod eich ymchwil ag eraill a gweld a oes unrhyw feysydd diddordeb yn gyffredin. Mae’r gymrodoriaeth yn gyfle perffaith i brofi hyn, heb y pwysau i gyflawni rhywbeth ohono.

 

Darlun gan www.laurasorvala.com